SONUNDA EYT ÇIKIYOR YARARLANACAK KİŞİLERAÇIKLANDIEmeklilik İçin Tüm DetayEYT’DE SON DURUMÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin CNN TÜRK’te Hakan Çelik’in sorularını yanıtladı.Bakan Bilgin EYT ile ilgili açıklaması şu şekilde:Emeklilik meselesi 3 şarta bağlanmış. 1 prim gün sayısını tamamlama, 2 yıl, 3’üncüsü yaş…Üçüncü şık sorun. Yaş şartını yerine getirmemiş olanlarla ilgili sorun.Yaş da bu işin şartlarından biri denilen bir anayasa kararı var. Prim ödeyecek insan sayısı ileemekli olacak insan sayısı arasında bir oran var.Türkiye’de bu rakam 2’nin altına düştü. Düzenlemeler yapılırken bunlar dikkate alınmıştır.Emekliliğimizi planladığımız için bize haksızlık yapıldı diyorlar.Çalışma programı içinde var. Ama aşama aşama çözüyoruz. Öncelikli sorunlarımızemeklilerimizin durumu, 3600 ek gösterge, sözleşmeli personel…Tüm bunları düzenleyecek düzenleme yapmak. İşçi sendikalarımızla yapacağımız sözleşmehakları ve enflasyon farkları çalışmalarımız var. Tüm çalışmaları ele alacağız. Önceliklerimizisıraladım.EYT NEDİR?8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılıksüresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaşşartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirildi. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanların yenişartlara entegrasyonu da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlandı.Sonuç olarak, emekli olmak için üç şartın (sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartının)birlikte sağlanması aranmaya başladı.KİMLER EYT’YE TAKILIYOR?Hürriyet yazarı Noyan Doğan’ın EYT ile ilgili yazdığı yazısından öne çıkanlar şöyle;Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusu yeniden gündeme geldi. Son olarak AK Parti GrupBaşkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, bir açıklama yaparak, EYT’lilerin durumununçalışma programı içerisinde olduğunu, konunun 2022 yılı içinde ele alınacağını ve müjdelihaber verileceğini söyledi. EYT konusu ne zaman gündeme gelse okuyuculardan da, ‘beni dekapsıyor mu, ben de yararlanabilir miyim, prim günüm eksik borçlanma yapıp çıkacakdüzenlemeden yararlanabilir miyim?’ benzeri sorular peşi sıra gelir. Açıkça söyleyeyim, biremeklilikte yaşa takılanlar sorunu var ama EYT’liler kimlerdir, kimler yaşa takılıyor;kamuoyunda pek de bilinmiyor. Bu yıl içinde bu konuda bir düzenleme yapılır ya da yapılmazbilmiyorum ama şu EYT konusuna açıklık getirmekte fayda var.Çünkü bakıyorsunuz, herkes kendine göre emeklilikte yaşa takılıyor. Yeri gelmişken;doğrudur, EYT konusu bir süredir gündemde, üzerinde konuşulup tartışılıyor, düzenlemeyapılırsa maliyetinin ne olacağı hesaplanıyor, maliyetin düşük olması için de formüllerbulunmaya çalışılıyor. Şunu da belirteyim, eğer bir düzenleme yapılırsa, öyle beklendiği gibitüm emeklilikte yaşa takılanları kapsamayacaktır.1999 EYLÜL KRİTİK TARİHGelelim, kimlerin EYT’li olduğuna. İlk sigortalı olduğu tarih 1999 yılının eylül ayından önceolanlar emeklilikte yaşa takılıyorlar. Neden? Çünkü bu tarihten önce sigortalıların emekliolabilmeleri için kadın çalışanların 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin gün prim ödemişolması gerekiyordu. Erkek çalışanların ise 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin gün primödemiş olması emeklilik için yeterliydi ve her iki kesim için de yaş şartı aranmıyordu. Ancak1999’un eylül ayında sosyal güvenlik sisteminde yapılan değişiklikle sigortalılık süresi veprim gün sayısına ek olarak emeklilik için bir de yaş şartı getirildi. Emekli olabilmek içinemeklilik yaşı kademeli olarak kadınlar için 58, erkek çalışanlar içinse 60’a çekildi ve primgün sayısı da 7 bin güne çıkarıldı.İşte bundan sonra da bu kişiler çalışma yılını ve prim gün sayısını doldursalar da emeklilikteyaşa takıldılar. Düzenlemenin başlarında bu durumdan etkilenenlerin sayısı azdı ancakzaman geçtikçe prim gün sayısını doldurup da emekli olamayanların sayısı artınca sorunhaline geldi. Örneğin, 1997 yılında işe başlayan erkek bir çalışan, 25 yıllık sigorta süresi ve 5bin prim gün ile emekli olacakken, yapılan düzenleme ile bu çalışanın prim gün sayısı 5900güne çıkartıldı ve 57 yaş sınırı getirildi.ÜÇ AYRI KESİM VAR1999 yılındaki bir geceki düzenlemeden etkilenip de bundan dolayı emeklilikte yaşa takılanlarişin bir boyutu. Bir de düzenleme sonrası erkeklerde 25 yıl, kadınlarda 20 çalışma yılınıdoldurup, üstüne prim gün sayısını da tamamlayıp da yeni getirilen yaş şartı nedeniyle emekliolamayanlar var ki, bunlar da emeklilikte yaşa takılanlar. Ayrıca yine düzenleme sonrasısigorta girişi olup da ödemesi gereken prim gün sayısını veya çalışma yılını doldurup, gerekliyaşı doldurmadığından emekli olamayanlar var ki, bunlar da kendilerini emeklilikte yaşatakılanlar olarak görüyor. Daha açık bir anlatımla bugün emeklilikte yaşa takılan ya datakılacak olan üç ayrı kesim var. Peki, kaç kişi emeklilikte yaşa takılıyor? Tüm yaşatakılanların sayısı 6 milyonun biraz üzerinde ve bu sayı artacak. Ama 1999’dakidüzenlemeden etkilenip de yaşa takılanların sayısı bir milyon kişi civarında.YAŞA TAKILMA ŞARTLARIBu noktada kritik soru şu. Tüm bu kişiler sadece emeklilikte yaşa mı takılıyorlar, birdüzenleme yapılırsa tüm bu kişiler düzenlemeden yararlanabilir mi? Örneğin, 1999 yılındanönce çalışmaya başlamış ancak 10 yıl çalışma süresi ve 3000 prim günü olan bir kadınçalışan, emeklilikte yaşa takılanlara yönelik bir düzenleme yapılsa bundan yararlanabilir mi?Ya da yine 1999 önce işe başlamış ancak prim gün sayısını doldurmasına karşın 15 yılçalışma süresi olan erkek sigortalı, çıkacak düzenlemeden yararlanıp, emekli olabilir mi? Buörnekler okuyuculardan gelen sorular üzerine verdiğim örnekler.Emekli olabilmek için gerekli prim gün sayısı ve çalışma yılını doldurmuş olmak gerekiyor ki,1999 eylül öncesi için bu şartlar erkekler için 25 çalışma yılı, 5 bin prim gün; kadın çalışaniçin 20 yıl, 5 bin prim gün sayısı. Eğer bunlardan birisini yerine getiremiyorsanız sadeceemeklilikte yaşa takılmıyorsunuz demektir ve bir düzenleme yapılsa bile bundanyararlanamazsınız. Peki, çalışma yılı tam olsa, prim gün sayısı eksik olsa; doğum ya daaskerlik borçlanması yaparak eksik prim gün sayısı tamamlanarak, emeklilikte yaşatakılanlara yönelik yapılacak düzenlemeden yararlanılabilir mi? Yararlanılabilir ama ne yöndedüzenleme yapılacağı henüz netlik kazanmış değil.EYT nin bu yıl içerisinde meclise geleceği ve 1999 öncesinde sigorta girişi olanları bukapsamdan yararlanacağı belirtildi. Milyonlarca kişi erken emekli olacak.